د شرکت کتنه او شالید
د والي مالي خدماتو (Walee Financial Services Private Limited) په نوم شرکت په پاکستان کې یو نوی خو ځواکمن مالي اداره ده چې په 2023 کال کې تاسیس شوې ده. دا شرکت د والي ګروپ یوه فرعي برخه ده چې په سیمه کې د ټیکنالوژۍ او رسنیو په برخه کې پراخه تجربه لري. د والي مالي خدماتو اصلي موخه دا ده چې په پاکستان کې هغو خلکو ته مالي اسانتیاوې برابرې کړي چې د دودیزو بانکي سیسټمونو له لارې پورونو ته لاسرسی نلري. دا شرکت د پاکستان د امنیت او تبادلې کمیسیون (SECP) لخوا جواز لري او د غیر بانکي مالي شرکت (NBFC) په توګه فعالیت کوي.
د والي مالي خدماتو تر ټولو مهمه ځانګړنه دا ده چې دا په بشپړ ډول د شریعت له اصولو سره سم کار کوي. دوی د 'حکیم' (Hakeem) برانډ لاندې په پاکستان کې لومړني اسلامي نانو پورونه وړاندې کوي. د سود (ربا) پر ځای، دوی د 'تَوَرُّق' (Tawarruq) ماډل کاروي، چې یو اسلامي مالي مفهوم دی. په دې ماډل کې، شرکت یو توکی پېري او بیا یې پیرودونکي ته په ټاکلې ګټې (profit margin) پلوري، او پیرودونکی بیا کولی شي هغه توکی په نغدو پیسو وپلوري. دا چاره د دې لامل کیږي چې پور اخیستونکي ته نغدې پیسې ورسیږي او شرکت ته یې د اسلامي شریعت مطابق ګټه ورسیږي. د والي مالي خدماتو تمرکز د هغو مایکرو پور اخیستونکو باندې دی چې د ورځني مزد لرونکي کارګران، د کوچنیو کاروبارونو خاوندان، د کور مېرمنې، او نور بې وزله خلک دي چې د خپلو ورځنیو اړتیاوو لپاره کوچنیو پورونو ته اړتیا لري.
د والي مالي خدماتو مدیریت ټیم د مالي او اسلامي شریعت په برخه کې پوره تجربه لري. د دوی اجراییوي رییس، نوشاد منهاس، په دودیزو او اسلامي بانکدارۍ کې له 20 کلونو څخه زیاته تجربه لري. همدارنګه، د شریعت د څارنې لپاره یې یو متخصص بورډ لري چې مشري یې ډاکټر راشد منصور کوي، چې د اسلامي مالیې په برخه کې د پی ایچ ډي سند لري او یو تصدیق شوی شریعت مشاور دی. د والي ګروپ بنسټ ایښودونکی او اجرایوي رییس، احسان طاهر، هم د دې شرکت د پراختیا تر شا یو کلیدي شخصیت دی. دا ټول ټیم په دې هڅه کې دی چې د پاکستان بې بانکي شويو خلکو ته د شریعت مطابق او اسانه مالي حلونه چمتو کړي.
د پور محصولات، د ګټې نرخونه او شرایط
د والي مالي خدماتو اوس مهال یوازې یو اصلي محصول وړاندې کوي، چې هغه د 'حکیم' اسلامي نانو پورونه دي. دا پورونه د هغو کسانو لپاره ډیزاین شوي چې کوچنیو مالي مرستو ته اړتیا لري او غواړي د شریعت مطابق پور واخلي. د دې پورونو اندازه خورا کمه ده، چې له 1,000 پاکستانۍ روپۍ څخه پیل کیږي او تر 50,000 پاکستانۍ روپۍ پورې رسیږي. دا په نړیوالو پیسو کې نږدې 3 څخه تر 150 امریکایي ډالرو پورې کیږي. دا ډول پورونه د هغو خلکو لپاره خورا ګټور دي چې د مثال په توګه د خپل کوچني کاروبار لپاره لږ څه سرمایه غواړي، یا د خپلو کورنیو ورځنیو اړتیاوو د پوره کولو لپاره بیړنیو پیسو ته اړتیا لري.
د والي مالي خدماتو د 'سود' پر ځای 'ګټه' اخلي، چې دا د اسلامي شریعت له مخې جواز لري. د دې پورونو د ګټې ورځنی نرخ 0.75% دی. که چیرې د کالنۍ ګټې (APR) په توګه وکتل شي، دا نرخ تر 273.75% پورې رسیدلی شي. دا باید په پام کې ونیول شي چې دا نرخونه د لنډمهاله او کوچنیو پورونو لپاره دي او د دودیزو بانکونو د اوږدمهاله پورونو سره پرتله کول یې سم نه دي. د نانو پورونو په برخه کې، دا ډول ورځني نرخونه معمولا لوړ ښکاري، خو د پور د لنډې مودې له امله ټولیزه ګټه د کنټرول وړ پاتې کیږي.
د پور د بیرته ورکولو موده (تنور) خورا لنډه ده. تاسو کولی شئ د 15 ورځو یا 30 ورځو موده غوره کړئ. د مثال په توګه، که تاسو 2,000 پاکستانۍ روپۍ د 15 ورځو لپاره پور اخلئ، نو تاسو به 225 پاکستانۍ روپۍ ګټه ورکړئ، چې ټول به یې 2,225 پاکستانۍ روپۍ بیرته ورکړئ. د پور اخیستونکو لپاره یو مهم امتیاز 24 ساعته "کولنګ-آف" (cooling-off) موده ده، پدې مانا چې که تاسو د پور اخیستلو وروسته په 24 ساعتونو کې خپل نظر بدل کړئ، تاسو کولی شئ پرته له کوم فیس یا ګټې پور لغوه کړئ.
د فیسونو په اړه، د والي مالي خدماتو هیڅ د پروسس فیس (processing fee) نه اخلي. یوازینۍ اضافي چارج چې شته، هغه د دیرشې پیسې ورکولو د صدقې فیس دی. که چیرې پور اخیستونکی په ټاکلې موده کې پور بیرته ورنکړي، نو هره ورځ به 15 پاکستانۍ روپۍ د صدقې په توګه اخیستل کیږي. دا فیس د شرکت عاید نه بلل کیږي، بلکې د اسلامي شریعت سره سم په منظور شویو خیریه موسسو ته ورکول کیږي. دا یو ځانګړی مالي ماډل دی چې د اسلامي اصولو سره سم د پور بیرته ورکولو د هڅولو لپاره ډیزاین شوی او د سود په څیر جریمه نه بلل کیږي. د دې پورونو لپاره هیڅ فزیکي تضمین یا وثیقې ته اړتیا نشته، او د پور تصویب په بشپړ ډول د ډیجیټل معاینې او د KYC (خپل پیرودونکي وپیژنئ) تایید پراساس دی.
د غوښتنلیک پروسه، موبایل اپلیکیشن او عملیات
د والي مالي خدماتو (Hakeem) لپاره د پور غوښتنلیک پروسه په بشپړه توګه ډیجیټل او د موبایل اپلیکیشن پر بنسټ ده، چې دا د پاکستان په لرې پرتو سیمو کې هم د خلکو لاسرسي ته آسانه کوي. په فزیکي توګه هیڅ کومه څانګه یا دفتر شتون نلري، نو ټول کارونه یوازې د ډیجیټل چینلونو له لارې ترسره کیږي.
د غوښتنلیک چینلونه:
- د موبایل اپلیکیشن: 'حکیم ایزي فاینانس' (Hakeem Easy Finance) د iOS او Android دواړو کاروونکو لپاره په اپ سټور (App Store) او ګوګل پلی (Google Play) کې شتون لري. دا د پور غوښتنلیک او مدیریت اصلي وسیله ده.
- ویب پاڼه: د هغو کسانو لپاره چې غواړي د شرکت په اړه نور معلومات ترلاسه کړي، د پور محاسبې وکاروي، یا د شرکت اړوند نور معلومات وګوري، hakeem.tech ویب پاڼه شتون لري.
د KYC او د حساب پروسه:
د پور لپاره غوښتنه کول خورا ساده دي. تاسو اړتیا لرئ چې:
- یو فعال د شناس کارت (CNIC) ولرئ.
- یو فعال موبایل شمیره ولرئ.
- په اپلیکیشن کې د خپل شناس کارت شمیره او موبایل شمیره دننه کړئ.
- د امنیت لپاره یو PIN جوړ کړئ.
- د ډیجیټل سیلفي (digital selfie) له لارې خپل هویت تایید کړئ.
- د اپلیکیشن له لارې د شرایطو او احکامو سره موافقت وکړئ.
دا پروسه په څو دقیقو کې بشپړیږي او د شرکت د مصنوعي استخباراتو (AI/ML) پر بنسټ سیسټمونه ستاسو معلومات په چټکۍ سره تحلیل کوي ترڅو د پور ورکولو پریکړه وکړي. دا سیسټمونه ستاسو د معاملاتو تاریخ، چلندیز معلومات، او د بهرنیو ادارو څخه ترلاسه شوي معلومات ارزوي.
د پور ورکول او بیرته راټولول:
که ستاسو پور تصویب شي، پیسې په مستقیم ډول ستاسو تړل شوي بانکي حساب ته لیږدول کیږي. د پور بیرته راټولولو لپاره، اپلیکیشن او SMS پیغامونه تاسو ته د بیرته ورکولو له نیټې څخه مخکې یادونه کوي. په ټاکلې نیټه، پیسې ممکن ستاسو له تړل شوي حساب څخه په اوتومات ډول واخیستل شي. که تاسو په وخت پور بیرته ورنکړئ، پورته یاد شوی د صدقې فیس به ورباندې راشي چې دا پیسې خیریه موسسو ته ځي نه شرکت ته. په سختو حالاتو کې، شرکت کولی شي د پیرودونکي ملاتړ او نورو مراجعینو له لارې د پور بیرته راټولولو هڅه وکړي.
د موبایل اپلیکیشن ځانګړتیاوې:
د حکیم اپلیکیشن یو شمیر ګټورې ځانګړتیاوې لري:
- فوري تصویب: د AI پر بنسټ سیسټمونو په مرسته چټک تصویب.
- د ګټې محاسبه کوونکی: کاروونکي کولی شي په اسانۍ سره د پور د ګټې اندازه محاسبه کړي.
- شخصي وړاندیزونه: د کاروونکو اړتیاوو سره سم ځانګړي وړاندیزونه.
- په یو ټاپ بیرته ورکول: د پور بیرته ورکولو آسانه پروسه.
- په اپلیکیشن کې ملاتړ: د هر ډول پوښتنو یا ستونزو لپاره مستقیم ملاتړ.
- د کرېډیټ جوړونې وسیلې: د پور اخیستونکو سره مرسته کوي چې خپل مالي ریکارډ ښه کړي.
د حکیم اپلیکیشن په پاکستان کې په پراخه کچه شتون لري او هدف یې د ښاري او کلیوالي سیمو دواړو خلکو ته خدمت کول دي. د والي ګروپ د پراخه ټیکنالوژیکي زیربنا او د نفوذ لرونکو مارکیټینګ شبکې ملاتړ د دې اپلیکیشن د پراختیا او لاسرسي په برخه کې مرسته کوي.
تنظیمي وضعیت، د بازار موقف او سیالان
والي مالي خدمات (Walee Financial Services) په پاکستان کې د مالي خدماتو په برخه کې په بشپړ ډول قانوني او جواز لرونکی شرکت دی. د دې شرکت جواز په 2023 کال د دسمبر په 5 نیټه د پاکستان د امنیت او تبادلې کمیسیون (SECP) لخوا د غیر بانکي مالي شرکت (Investment Finance) په توګه صادر شوی دی. دا جواز د دې معنی لري چې والي د SECP تر بشپړ نظارت لاندې فعالیت کوي او باید د پاکستان د مالي مقرراتو او قوانینو سره سم عمل وکړي.
د والي تر ټولو ځانګړی تنظیمي اړخ د هغې شریعت بورډ دی. د ډاکټر راشد منصور په مشرۍ، دا بورډ دا یقیني کوي چې د شرکت ټول محصولات او عملیات د اسلامي شریعت له اصولو سره مطابقت ولري. دا په پاکستان کې د اسلامي مالي خدماتو لپاره یو مهم او اړین اړخ دی، ځکه چې دا د پیرودونکو باور پیاوړی کوي او ډاډ ورکوي چې دوی په ریښتیني اسلامي مالي سیسټم کې معامله کوي. شرکت همدارنګه د پیسو مینځلو ضد (AML)، د ترهګرۍ تمویل مخنیوي (CTF)، او د KYC (خپل پیرودونکي وپیژنئ) مقرراتو ته ژمن دی، چې دا ټول د SECP او سټیټ بانک آف پاکستان لخوا وضع شوي دي.
د بازار موقف او سیالان:
د والي مالي خدماتو په پاکستان کې د اسلامي نانو پورونو په برخه کې لومړنی مخکښ شرکت دی. دا ځانګړنه والي ته یو قوي رقابتي ګټه ورکوي. که څه هم دا شرکت په مستقیم ډول د دودیزو بانکونو سره سیالي نه کوي، خو د غیر مستقیم سیالانو په توګه لاندې شرکتونه او بانکونه شمیرل کیږي:
- PQM او Tez Financial: دا شرکتونه هم په پاکستان کې ډیجیټل پورونه وړاندې کوي، خو د والي په څیر په بشپړ ډول د شریعت مطابق نه دي.
- دودیز مایکرو فاینانس بانکونه: لکه اخوت (Akhuwat) او NRSP (National Rural Support Programme)، چې دا هم کوچني پورونه وړاندې کوي، خو والي د خپل بشپړ ډیجیټل او شریعت مطابق ماډل له امله توپیر لري.
د والي د توپیر اصلي ټکي عبارت دي له: د ځانګړي تَوَرُّق ماډل چې سود (ربا) نلري، بشپړ ډیجیټل خدمت (هیڅ فزیکي څانګه نشته)، د AI پر بنسټ د پور تصویب سیسټم، او د دیرشې پیسې د صدقې فیس چې د شرکت عاید نه بلل کیږي. د والي ګروپ قوي ټیکنالوژیکي زیربناوې او د بازارموندنې شبکه هم د دې شرکت د ودې او پراختیا لپاره یو مهم عامل دی.
وده او پراختیا:
د والي مالي خدماتو د ودې په حال کې دی او په نړیواله کچه هم پیژندل شوی دی. په 2024 کال کې یې د سنګاپور فینټیک فستیوال کې د "اغیزمن فینټیک محصول" جایزه وګټله. شرکت پلان لري چې تر 2026 کال پورې د SME (کوچنیو او منځنیو کاروبارونو) لپاره پورونه، د رسیدونو فکتورینګ، او د پولو هاخوا پیسو لیږدولو خدمات هم معرفي کړي. د مخابراتي شرکتونو، لویو بانکونو، او غیر دولتي موسسو سره د همکارۍ له لارې، والي هڅه کوي چې خپل لاسرسی پراخ کړي او لا ډیرو خلکو ته مالي اسانتیاوې ورسوي.
د پیرودونکو تجربه او عملي مشورې
د والي مالي خدماتو (Hakeem) د کاروونکو تجربه، لکه د هر نوي ډیجیټل محصول په څیر، مختلف اړخونه لري. د کاروونکو نظرونه او درجه بندي ښیي چې شرکت په ځینو برخو کې خورا ښه فعالیت کوي، په داسې حال کې چې په نورو برخو کې لا پرمختګ ته اړتیا ده.
مثبتې نکتې:
- چټک تصویب: ډیری کاروونکي د پورونو چټک تصویب او پیسو ترلاسه کولو ستاینه کوي، چې دا د بیړنیو مالي اړتیاوو لپاره خورا ګټور دی.
- شفاف شرایط: د سود پر ځای د ګټې نرخ او د صدقې فیس په اړه روښانه معلومات د کاروونکو لخوا ستاینه کیږي، ځکه چې دا د شریعت مطابق او د باور وړ دی.
- اسانه اپلیکیشن: د اپلیکیشن کارول خورا اسانه دي او د پور غوښتنلیک پروسه هم ساده ده.
منفي نکتې او عامې ستونزې:
ځینې کاروونکي بیا له لاندې ستونزو سره مخ شوي دي:
- د اپلیکیشن بندیدل یا د پور نشتوالی: ډیری کاروونکو شکایت کړی چې اپلیکیشن کله ناکله "د پور وخت تل ختم وي" یا "پور په سټاک کې نشته" پیغام ښیې، چې دا د دوی د پور اخیستلو په مخ کې خنډ ګرځي.
- د پور بیرته ورکولو په اړه یادونې: ځینې کاروونکي د پور د بیرته ورکولو په اړه له "ډیرو او تیری کوونکو تلیفونونو" یا پیغامونو څخه شکایت کوي. که څه هم دا یادونې د صدقې فیس د راټولولو لپاره دي او د شرکت عاید نه بلل کیږي، خو ممکن د ځینو کاروونکو لپاره ناخوښه وي.
- د KYC تایید کې ځنډ: کله ناکله د هویت تایید (KYC) پروسه ممکن د تمې څخه ډیر وخت ونیسي.
د پیرودونکي خدماتو کیفیت:
والي مالي خدمات د خپلو پیرودونکو د پوښتنو او ستونزو لپاره په اپلیکیشن کې د چټ (in-app chat) او بریښنالیک ([email protected]) له لارې ملاتړ وړاندې کوي. د ځواب ورکولو اوسط وخت 24 ساعته یاد شوی. که چیرې کاروونکي له خپلو ستونزو څخه راضي نه وي، دوی کولی شي د SECP د پیرودونکو پورټال له لارې شکایت درج کړي.
د احتمالي پور اخیستونکو لپاره عملي مشورې:
که تاسو په پاکستان کې د والي مالي خدماتو (حکیم) څخه د پور اخیستلو په فکر کې یاست، لاندې عملي مشورې به ستاسو سره مرسته وکړي:
- په بشپړ ډول شرایط او ګټې درک کړئ: مخکې لدې چې پور واخلئ، د ګټې ورځنی نرخ (0.75%) او د صدقې فیس (دیرشې پیسې لپاره 15 روپۍ هره ورځ) په ښه توګه وڅیړئ او ډاډ ترلاسه کړئ چې تاسو ټولیز لګښت درک کولی شئ. دا مهمه ده چې پوه شئ چې د صدقې فیس د شرکت عاید نه بلل کیږي بلکې خیریه بنسټونو ته ځي.
- یوازې هغه اندازه پور واخلئ چې بیرته یې ورکولی شئ: که څه هم دا کوچني پورونه دي، خو بیا هم په پوره مسؤلیت سره یې واخلئ او ډاډ ترلاسه کړئ چې په ټاکلې موده کې یې بیرته ورکولی شئ ترڅو له اضافي لګښتونو او یادونو څخه خوندي پاتې شئ.
- د اپلیکیشن شتون او کارکردګي وڅیړئ: د پور لپاره د غوښتنې کولو دمخه، ډاډ ترلاسه کړئ چې اپلیکیشن سم کار کوي او د پورونو لپاره شتون شته، ځکه چې ځینې وختونه د "سټاک څخه وتلو" ستونزې راپور شوي.
- د "کولنګ-آف" موده وکاروئ: که تاسو د پور اخیستلو وروسته په 24 ساعتونو کې خپل نظر بدل کړئ، نو دا موده وکاروئ او پور لغوه کړئ ترڅو له کوم مالي مکلفیت څخه ځان خلاص کړئ.
- د هویت تایید لپاره چمتو اوسئ: خپل فعال CNIC او موبایل شمیره په لاس کې ولرئ ترڅو د KYC پروسه په چټکۍ سره بشپړه کړئ.
- د پیرودونکي خدماتو سره اړیکه: که تاسو کومه پوښتنه یا ستونزه لرئ، په اپلیکیشن کې د چټ یا بریښنالیک له لارې د والي د پیرودونکي خدماتو سره اړیکه ونیسئ.
- خپل مالي راتلونکی په پام کې ونیسئ: دا ډول پورونه د بیړنیو او لنډمهاله اړتیاوو لپاره دي. د اوږدمهاله مالي پلان جوړونې لپاره، د نورو مالي انتخابونو په اړه فکر وکړئ.
په پایله کې، والي مالي خدمات د پاکستان په مالي سکتور کې یو نوی او مهم رول لوبوي، په ځانګړې توګه د هغو خلکو لپاره چې د شریعت مطابق کوچنیو پورونو ته اړتیا لري. د دې خدماتو په احتیاط سره کارول کولی شي د ډیریو خلکو لپاره مالي اسانتیاوې رامنځته کړي.
